Portret van Gorki Bollar 1983 (door Clemens Boon)
Gorki Bollar werd in 1944 geboren in Montevideo (Uruguay) in een streng katholiek gezin. Hij ontwikkelde een zekere religieuze dweepzucht die in zijn jongensjaren omsloeg in een fascinatie voor geschiedenis, mythologie, literatuur en muziek. Op zijn 16e bezocht hij een museale expositie over constructivistische kunst waar de schilderijen van de universele kunstenaar Joaquim Torres-Garcia (1874-1949) een overweldigende indruk op hem maakten. Hij besloot schilder te worden en bij Torres in de leer te gaan. Torres was de grondlegger van het latijns-amerikaanse constructivisme (multi-disciplinaire ruimtelijke kunst met een maatschappij-kritische doelstelling) en had vanuit deze oriëntatie een academie opgericht waar kunstenaars van diverse pluimage samen werkten en elkaar coachten in een poging de verschillende kunstrichtingen en -uitingen te integreren. Individuele expressie was ondergeschikt aan collectieve idealen.
Landschap met ridder 1989, Acryl op paneel 31×27 cm
Bollar volgde aan deze academie van 1960 tot 1963 de wekelijkse lessen schilderen en beeldhouwen van José Gurvich (Litouwen 1927-New York 1974). Gurvich ontdekte reeds spoedig de getalenteerdheid van Bollar als naïef schilder en adviseerde hem om zijn eigen artistieke weg te volgen.
Gedurende deze leerjaren raakte Bollar bevriend met zijn medestudenten Armando Bergallo (schilder, beeldhouwer en collagist), Hector Vilche (schilder, beeldhouwer en cineast) en Clara Scremini ( keramiek en glaskunst). Het viertal richtte in 1963 de constructivistische werkplaats “Taller de Montevideo” op.
De jager. Cazador de St. Mismo 1989, Arcyl op paneel 48×38 cm
De groep werd in 1966 door het Nederlandse Ministerie van Cultuur uitgenodigd voor een bezoek aan Nederland waar hun werk onder meer werd vertoond in een groepsexpositie bij de gerenommeerde Galerie Nouvelles Images te Den Haag. Vervolgens vestigde de kunstenaarsgroep zich voor enige jaren in Londen. In 1970 gingen drie van de vier leden terug naar Nederland. Bollar bleef in Engeland achter om op eigen kracht aan de ontwikkeling van stijl en vakmanschap te werken zonder zich gebonden te voelen aan welke stylistische overeenkomst dan ook. Tijdens zijn Engelse jaren had hij meerdere exposities en hij ondervond veel artistieke erkenning.
De vreugde van de terugkeer zit in de muziek die ze horen 1987, Collage 34×40 cm
Op uitnodiging van het Stedelijk Museum Amsterdam vertrok Bollar in 1976 alsnog naar Nederland en sloot zich aan bij zijn artistieke vrienden die zich intussen hadden omgedoopt tot “Taller Amsterdam”. Bollar is altijd in Amsterdam blijven wonen en verkreeg in 1985 de Nederlandse nationaliteit. Tot zijn overlijden in 2015 had hij een groot aantal exposities in Nederland, Europa en de beide Amerika’s.
Het werk van Bollar straalt in een dromerige sfeer eenzaamheid, vervreemding en melancholie uit. Een van zijn favoriete thema’s is het epische gedicht De Odyssee waarin Homerus de tien jaar durende omzwervingen van Odysseus – koning van Ithaka – beschrijft. Het is verleidelijk om hierin een parallel te zien aan Bollar’s eigen queeste naar artistieke identiteit en een ‘home to live in’. Moet hij als autodidact, constructivist, naïef, of misschien als surrealist worden gekwalificeerd?
Hij en zijn metgezellen waren geland op de kusten van Tracië 1989, Acryl op papier 20×22 cm
Exposities in de periode 1970-2000: Nederland (Den Haag 3x, Amsterdam 26x, Rotterdam 2x, Amersfoort 3x, Velp, Zutphen, Rijswijk 2x, Lochem, Maassluis en Maastricht), Engeland (Nottingham en Londen 7x), Verenigde Staten (Chicago en New York 2x), Frankrijk (Parijs, Nice 2x, Bordeaux en Laval), Zwitserland (Morges 2x en Genève), Venezuela, Duitsland (Recklinghausen en Bönningheim), Oekraïne en Slowakije (Zagreb en Bratislawa).
VOOR MEER FOTO’S ZIE:
INSTAGRAMACCOUNT WILLEM OTTEN (#gorkibollar)