XLibris ter gelegenheid van 50e verjaardag (1982). Linoleumsnede 17×9 cm.
Jerzy Sewina werd in 1932 geboren in het dorpje Smogorzewiec nabij Torun. Na zijn lagere school bezocht hij de school voor de mijnindustrie in Zabrze. In 1950 begon hij zijn werkzame leven bij de steenkolenmijn Śląsk en vervolgens in 1963 bij de steenkolenmijn Halemba, eveneens gevestigd in Ruda Śląsk, de stad van steenkool en staal. In zijn vrije tijd en vakanties was hij een enthousiast beoefenaar van sport en bergwandelingen.
Kolenwinning 1985 of eerder). Linoleumsnede 21×30 cm.
In 1971 raakte zijn onderlichaam verlamd door een mijninstorting waardoor hij veroordeeld was tot levenslang rolstoelgebruik. Hij werd invalide verklaard, leed voortdurend schier ondragelijke pijnen en verloor alle hoop. Tijdens een ziekenhuisopname in 1976 kwam Sewina in contact met medepatiënt en tekenleraar Władysław Luciński (1933-2022). Luciński liet hem kennis maken met diverse vormen van kunstuitoefening. Hij maakte hem in eerste instantie enthousiast voor de vervaardiging van grafiek op basis van linoleumsneden. Kort daarop volgden schilderkunst en houtsnijwerk.
Cancan (1985 of eerder). Linoleumsnede 15×20 cm.
Onder de stimulerende leiding van Luciński kwam er weer kleur in Sewina’s leven. Hij pakte de aangeboden artistieke uitdagingen met beide handen aan en ging gepassioneerd aan de slag. Een verborgen reservoir van talenten en creativiteit was aangeboord. Nog in hetzelfde jaar had hij zoveel kwalitatief goed werk geproduceerd dat hij mocht meedoen aan een concours voor amateur-kunstenaars in zijn woonplaats Ruda Śląsk. Hij werd onderscheiden met de eerste prijs voor zijn grafiek, schilderijen en houtsnijwerk.
Finale wereld kampioenschap ijsdansen voor paren (1984). Linoleumsnede 18 x 18 cm.
Het succes in 1976 betekende een beslissende doorbraak voor Sewina’s positie in de Poolse niet-professionele kunstbeoefening. Hij heeft de veelzijdigheid van zijn aanvankelijke kunstpalet gehandhaafd en later zelfs nog uitgebreid met metaalbewerking en fotografie. Zijn schilderijen en houtsnijwerken behoren kwalitatief tot de top van de Poolse naïeve kunst. Zijn betere grafiek gaat dat niveau te boven.
De grafiek van Sewina beslaat een breed terrein: portretten, mijnwerkersbestaan, boerenleven, natuur, religieuze voorstellingen, sportevenementen, muziekuitvoeringen, circus, cabaret, etc. In 1984 en 1986 oogstte hij veel bewondering voor zijn uitgebreide series over de Olympische Spelen en het wereldkampioenschap voetbal.
Halve finale wereld kampioenschapvoetbal (1986). Linoleumsnede 14×21 cm.
Sewina is tot zijn dood doorgegaan om als een soort artistiek mijnwerker de diepere lagen van zijn talent uit te graven. Het is verleidelijk om in zijn leven en werk een te parallel te trekken met de Mexicaanse autodidactische schilderes Frida Kahlo. Aan beider artistieke leven ligt een tragisch ongeval ten grondslag en een daaruit voortkomend permanent lichamelijk lijden. Hun artistieke producten zijn als het ware doordrenkt van wanhoop en pijn. We hebben Sewina tweemaal bezocht en konden het daarna niet meer opbrengen om er getuige van te zijn hoe hij liggend op zijn invalidenbed om het kwartier werd overvallen door vreselijk pijnscheuten waarbij de tranen in zijn ogen stonden.
Bijzondere vermelding en eerbied verdient Sewina’s vrouw Teresa. Zij heeft hem tot zijn dood in 2001 verzorgd, met buitengewone liefde en trouw terzijde gestaan en hem gestimuleerd in zijn keuze voor de kunst.
Bloemen voor Teresa
Het werk van Sewina is veelvuldig geëxposeerd in Polen, Duitsland en Nederland en is vertegenwoordigd in de collecties van diverse musea (Ruda Śląsk, Bialystok, Bytom, Zabrze, Torun), instellingen en private verzamelaars.
VOOR MEER FOTO’S ZIE:
INSTAGRAMACCOUNT WILLEM OTTEN (#jerzysewina)